ÁRBORES SECAS E POESÍA. MULLER-ÁRBORE

Vou falar de árbores secas, non das que secarán, e que ata hai nada estaban vivas, en tantas hectáreas queimadas estes días. 

Ó velas, case sempre lembro o "olmo" de Machado, o noso ulmeiro ou olmo. Machado cantou así a esta árbore:

A un olmo seco
 
Al olmo viejo, hendido por el rayo
y en su mitad podrido,
con las lluvias de abril y el sol de mayo,
algunas hojas verdes le han salido.
  ¡El olmo centenario en la colina
que lame el Duero! Un musgo amarillento
le mancha la corteza blanquecina
al tronco carcomido y polvoriento.
 No será, cual los álamos cantores
que guardan el camino y la ribera,
habitado de pardos ruiseñores.
Ejército de hormigas en hilera
va trepando por él, y en sus entrañas
urden sus telas grises las arañas.
  Antes que te derribe, olmo del Duero,
con su hacha el leñador, y el carpintero
te convierta en melena de campana,
lanza de carro o yugo de carreta;
antes que rojo en el hogar, mañana,
ardas de alguna mísera caseta,
al borde de un camino;
antes que te descuaje un torbellino
y tronche el soplo de las sierras blancas;
antes que el río hasta la mar te empuje
por valles y barrancas, 
olmo, quiero anotar en mi cartera
la gracia de tu rama verdecida.
Mi corazón espera
también, hacia la luz y hacia la vida,
otro milagro de la primavera.

Nas nosas paisaxes temos moitas árbores secas que seguen vivas en hortas, montes , xardíns, a carón das casas...E hainas con moito encanto! O piñeiro aínda conserva as piñas e a frouma, e o loureiro resístese a morrer de todo e xa ten fillos con el.

Os nosos poetas tamén citan as árbores secas. Vede este poema de  Manuel Pereira Valcárcel; pode servirnos para traballar algunhas figuras literarias que xa se citan no libro de 1º ESO  ó traballar as características da lingua literaria. Buscádeas.

O tempo é unha árbore
da que caen os días
cunha obsesión outonal

a vida, o tempo
poboado de paxaros

a morte é a árbore seca
da vida onde
aniñan paxaros mortos

               De Todo morte.

A árbore seca é tamén o titulo dunha obra de David souto. Podedes ler un dos seus poemas aquí.

Como estes días en 1º de BAC estamos traballando un texto de Teresa Moure, de Herba moura, lembrei outra das súas obras, A xeira das árbores e tamén a Clara, unha muller-árbore que leva a vida que quere, que resiste, que intenta ser feliz e que non quere seguir os pasos da súa nai. Como só ten 127 páxinas, podedes lela axiña.

Na páxina 110 da novela podemos ler: 

Mais non lle mercara a simpatía, que lle dixera, moi enigmática a vella, que ela era árbore e precisaba ter raíces propias para florecer e dar froito. Por iso rompera co pasado, porque era árbore... Ela que, como o Agujetas, gustaba de plantar árbores e de facer medrar os gallos. Ela, que tiña tres gallos separados dos seus encantadores pais coa materia do amor, mais paridos coa dor dela soa. 

E a novela remata así:

A pesar dos antecedentes familiares, ela non ía acabar con todo, que as árbores teñen raíces que as atan á terra e a misión de crecer para arriba, seguindo á luz, desafiando os principios da caída libre dos corpos, nunha xeira sufocante que se prolonga de sol a sol...Mirouse no espello da cómoda, procurando o perfil, mentres dicía en voz alta: "E, por se acaso a perda queda gravada no rostro ou nos músculos, é mellor que siga intentando ser feliz. Ademais, se el vén hoxe, quero que me vexa guapa. Vou ducharme a correr, antes de que acorden os nenos".